Od kiedy temat mikrobiomu skóry stał się coraz bardziej popularny, reakcja producentów kosmetyków jest natychmiastowa . Sztab ludzi, w pocie czoła pracuje nad tym jak wspierać mikrobiom skóry. I wtedy na „scenę” wchodzą one ….., „całe na biało”….kosmetyki probiotyczne. Probiotyki w kosmetykach – poznajcie ich wpływ na naszą skóre!
Zacznijmy od początku.
Skóra jako największy organ stanowi podstawową barierę ciała i chroni je przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, m.in. środowiskiem, stresem, szybkim tempem życia, zanieczyszczeniami czy smogiem. Niezwykle istotne jest dbanie o prawidłowy mikrobiom skóry, o którym od niedawna mówi się coraz częściej. Na skórze człowieka obecne są miliony mikroorganizmów, które różnią się u poszczególnych ludzi oraz w zależności od lokalizacji co jest powiązane z ilości gruczołów potowych oraz produkcją łoju. Ogół organizmów zasiedlający różne lokalizacje na ciele charakteryzuje się obecnością zarówno mikroorganizmów o działaniu korzystnym (komensale), jak i szkodliwym (patogeny). Równowaga pomiędzy tymi grupami zapewnia nam zdrowy wygląd skóry. W przypadku zachwiania tej homeostazy zaczynają pojawiać się problemy, np. trądzik, podrażnienia czy wysuszanie. Działanie takich czynników jak stres, stosowanie zbyt agresywnych środków myjących, konserwanty, nieodpowiednia dieta, przyjmowanie niektórych leków czy czynniki środowiskowe z łatwością zaburzają równowagę mikrobiologiczną. Dochodzi wtedy do nadmiernego wzrostu drobnoustrojów patogennych na skórze m.in. Cutibacterium acne, Staphylococcus aureus, Corynebacterium minutissimum, które są odpowiedzialne za powstawanie stanów zapalnych, podrażnień, niedoskonałości (zmiany trądzikowe, wypryski), trądzik różowaty czy atopowe zapalenie skóry.
Obecnie obserwujemy wzrost ilości osób borykających się z problemami skórnymi, o cerze wrażliwej i alergicznej.
Trądzik nie dotyczy już tylko nastolatków, ale coraz częściej także osób dorosłych. Z tych powodów firmy kosmetyczne stale poszukują nowych rozwiązań czy składników. Najnowszym trendem staje się stosowanie probiotyków oraz prebiotyków w formulacjach kosmetycznych.
Dobroczynne działanie probiotyków znane jest głównie z produktów spożywczych, takich jak przetwory mleczne, kiszonki. Kojarzymy je również przede wszystkim z suplementami diety przyjmowanymi jako wsparcie przy antybiotykoterapii. Natomiast coraz więcej mówi się o ich pozytywnym wpływie na stan skóry. Najnowsze odkrycia pozwalają probiotykom wkroczyć na rynek kosmetyczny, gdzie ich rola okazuje się niebagatelna. Probiotyki jak i prebiotyki stosowane w kosmetykach mają ogromny potencjał ukierunkowany nie tylko na pielęgnację, ale również pomoc w zwalczaniu licznych stanów zapalnych, poprzez zmniejszanie nadwrażliwości oraz łagodzenie zmian związanych z trądzikiem.
Po co używać kosmetyków probiotycznych?
Nowe doniesienia naukowe potwierdzają działanie ochronne probiotyków na skórę poprzez regulację immunologiczną komórek i cytokin prozapalnych.
Istotna jest również wartość pH skóry, która fizjologicznie powinna wynosić około 4,5-5,0, co świadczy o kwaśnym odczynie. Bakterie probiotyczne pomagają w jego utrzymaniu chroniąc przed mikroorganizmami patogennymi, którym sprzyja bardziej obojętne lub nawet zasadowe pH.
Probiotyki w kosmetykach
Kosmetyki probiotyczne skutecznie zwalczają zmiany trądzikowe i inne stany zapalne skóry. Bakterie probiotyczne, poprzez wytwarzanie substancji antybakteryjnych oraz stymulację produkcji ceramidów wzmacniają system odpornościowy skóry, pomagają w odbudowie i utrzymaniu bariery ochronnej. Dzięki temu niwelują szkodliwy wpływ czynników środowiskowych, a w miesiącach letnich potrafią chronić naskórek przed działaniem promieni słonecznych oraz łagodzić skutki oparzeń słonecznych. Minimalizują oksydacyjny stres komórek wywoływany przez wszechobecne wolne rodniki oraz przywracają prawidłowy poziom pH skóry, dzięki czemu można im przypisać efektywną profilaktykę przeciwstarzeniową. Kosmetyki zawierające pre- i probiotyki polecane są również po zabiegach złuszczających lub z użyciem lasera, ponieważ sprzyjają szybszej regeneracji skóry. Ponadto uelastyczniają oraz przyczyniają się do zmiękczania skóry niezależnie od jej typu.
Szczepy probiotyczne posiadają zdolność do wytwarzania substancji o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych oraz kolonizując naszą skórę uniemożliwiają wzrost bakteriom patogennym. Ponadto potrafią regulować stopień nawilżenia skóry, przez co przyczyniają się do poprawy cery i opóźniają procesy starzenia. W skrócie najważniejsze funkcje jakie pełnią probiotyki to głównie rola ochronna, odżywcza oraz immunostymulująca.
Producenci kosmetyków napotykają jednak na problem techniczny z utrzymaniem stabilności i trwałości żywych szczepów probiotycznych w kosmetykach. Dlatego kosmetyki probiotyczne dostępne na rynku głównie zawierają martwe bakterie probiotyczne tzw. lizaty.
Na półkach drogerii jako kosmetyki probiotyczne, tak naprawdę znajdziesz:
- Kosmetyki z probiotykami są to kosmetyki, które zawierają bakterie probiotyczne np. Lactobacillus spp lub Bifidobacterium spp. W większości przypadków martwe bakterie probiotyczne tzw. lizaty komórkowe (INCI: Lactobacillus lysate).
- Kosmetyki z prebiotykami dostarczają skórze substancji, które są źródłem pożywienia dla dobrych bakterii i stymulują ich wzrost np. inulina,
- Oraz Kosmetyki synbiotyczne, czyli preparaty łączące kultury bakterii probiotycznych oraz prebiotyki, czyli substancje, które zapewniają im przyjazne środowisko rozwoju.
- Kosmetyki postbiotyczne, czyli zawierające biofermenty powstające w skutek fermentacji prowadzonej przez bakterie probiotyczne (INCI: Ferment Lysate)
Bibliografia
1. Bouilly-Gauthier D, Jeannes C, Maubert Y i wsp. Clinical evidence of benefits of a dietary supplement containing probiotic and carotenoids on ultraviolet-induced skin damage. Br J Dermatol 2010; 163:536-43 . 2. Brodmann T., Endo A., Gueimonde M., Vinderola G., Kneifel W., de Vos W.M., Salminen S., Gómez-Gallego C. Safety of Novel Microbes for Human Consumption: Practical Examples of Assessment in the European Union. Front Microbiol 2017, 8: 1725 3. Klaunig JE, Kamendulis LM, Hocevar BA. Oxidative stress and oxidative damage in carcinogenesis. Toxicol Pathol 2010; 38:96-109 4.Kondycja mikrobiomu a piękna skóra. LNE, 123,2/2019:106-109 5. Lee D, Huh C, Ra J i wsp. Clinical evidence of effects of Lactobacillus plantarum HY7714 on skin aging: A randomized, double blind, placebo-controlled study. J Microbiol Biotechnol 2015; 25(12):2160-8 6. Markowiak P., Śliżewska K. Effects of Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics on Human Health. Nutrients 2017, 9(9): 1021 7. Report of a Joint FAO/WHO Working Group on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food; London, Ontario, Canada, 30 kwietnia – 1 maja 2002