Co to jest probiotyk i czym się różni od prebiotyku? Postaram się Ci to wyjaśnić. Ponieważ te dwa pojęcia są nadal mylone lub stosowane zamiennie – co prowadzi do wielu nieporozumień.
Definicja
Probiotyk (według FAO/WHO) to żywe drobnoustroje, które podane w odpowiedniej ilości – wywierają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza. Do drobnoustrojów o działaniu probiotycznym zaliczamy głównie bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, które należą do bakterii kwasu mlekowego. Cechuje je beztlenowy rozkład węglowodanów na drodze fermentacji mlekowej.
Poza wspomnianymi powyżej gatunkami, do probiotyków zaliczyć można również: Lactococcus, Leuconostoc, Pedicoccocus, Streptococcus, Enterococcus, Carnobacterium, Oenococcus, Tetragenococuss, Vagococcus, i Weissella. Oraz E. coli jak i drożdżaki z rodzaju Sacchraromyces.
Najważniejsze cechy szczepów probiotycznych to:
- hamowanie rozwój bakterii chorobotwórczych, m.in.: Salmonella, Escherichia coli oraz drobnoustrojów z rodzaju Shigella, Staphylococcus i Yersinia;
- produkcja witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6, B8, B9, B12);
- stymulacja układu immunologicznego;
- wytwarzanie kwasów organicznych i aminokwasów oraz enzymów, np. esterazy, lipazy;
- produkcja substancji o działaniu przeciwbakteryjnym (tzw. bakteriocyny);
Natomiast prebiotyk to nietrawione składniki węglowodanowe pożywienia. Wykazujące korzystny wpływ na organizm gospodarza, przez selektywne stymulowanie wzrostu oraz aktywności szczepów bakterii probiotycznych, zdolnych do ich fermentowania.
Prebiotyk musi spełniać następujące kryteria:
- nie może być hydrolizowany ani wchłaniany w przewodzie pokarmowym,
- musi stymulować wzrost lub aktywność metaboliczną określonych szczepów bakterii zasiedlających jelito, a tym samym przyczyniać się do zmiany proporcji flory bakteryjnej,
- powinien wywoływać korzystne zmiany lokalne bądź ogólnoustrojowe u gospodarza.
Prebiotyki, zaliczane do żywności prozdrowotnej, to głównie oligosacharydy pochodzenia roślinnego, z których obecnie najbardziej wykorzystuje się frukto-oligosacharydy (FOS) (w tym inulinę) czy galakto-oligosachardy (GOS).
Jak widać – te dwa pojęcia są ze sobą powiązane, ponieważ rozwój bakterii probiotycznych warunkowany jest przez dostępność prebiotyków, czyli substancji odżywczych. Dlatego wiele produktów jest wzbogacanych w składniki prebiotyczne.
Synbiotyk to właśnie takie połączenie egzogennego probiotyku z odpowiednim prebiotykiem, który korzystnie oddziałuje na poprawę żywotności oraz włączenie się mikroorganizmów do mikrobioty. Dodanie prebiotyków do żywności powoduje zwiększenie korzyści zdrowotnych, jakie prezentują probiotyki.
Przeczytaj również:
Literatura:
1. Derrien M., Hylckama Vlieg J. E. T. (2015) Fate, activity, and impact of ingested bacteria within the human gut microbiota; Trends in Microbiology; 23(6):354-366.
2. Report of a Joint FAO/WHO Working Group on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food; London, Ontario, Canada, 30 kwietnia – 1 maja 2002.
3. Kubiszewska I., Januszewska M., Rybka J., Gackowska L. (2014) Bakterie kwasu mlekowego i zdrowie: czy probiotyki są bezpieczne dla człowieka?; Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej; 68:1325-1334.
4. Fernández M., Hudson J.A., Korpela R., ReyesGavilán C.G. (2015) Impact on Human Health of Microorganisms Present in Fermented Dairy Products: An Overview; BioMed Research International, Volume 2015.
5. Tripathi M.K., Giri S.K. (2014) Probiotic functional foods: Survival of probiotics during processing and storage; Journal of functional foods; 9:225-241
6. Kapka- Skrzypczak L. i in. (2012) Probiotyki i prebiotyki jako aktywny składnik żywności funkcjonalnej. Pediatric Endocrinology, Diabetes and Metabolism; 2012,18, 2, 79-83
7. Nowak A. i in. (2010) Probiotyki-efekty zdrowotne. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4 (71), 20 – 36
0
